QSDP - Hiện nay
chủ nghĩa Dân túy trên thế giới đã trở thành trào lưu, chi phối đời sống chính
trị, xã hội ở nhiều nước. Mặc dù, ở Việt Nam khái niệm Dân túy còn khá xa lạ đối
với một bộ phận xã hội, thế nhưng không thể phủ nhận được rằng, đó đây hiện tượng
dân túy đã xuất hiện, gây tác động xấu và tiềm ẩn nhiều hậu quả tiêu cực. Bài
viết tập trung viết về cách nhận diện những hiện tượng Dân túy ở Việt Nam.
Năm 2016, thế giới đã chứng kiến
sự chỗi dậy mạnh mẽ của chủ nghĩa Dân túy, với sự kiện brexit đó là cuộc trưng
cầu dân ý ở Anh. Với kết quả người dân sứ sở Xương mù lựa chọn rời khỏi Liên
minh châu Âu EU, gây tác động lớn đến nước Anh và toàn châu Âu, cuộc xung đột
giữa Nga với Ukraina từ năm 2022 đến nay đang tiếp diễn cũng có bóng dáng của
chủ nghĩa dân túy tác động. Những người
mang tư tưởng dân túy ở Ukraina đã tuyên truyền không đúng sự thật lịch sử, phủ
nhận vai trò của Hồng quân Liên Xô trong cuộc chiến tranh thế giới thứ hai, kéo
đổ tượng đài Lênin, bài trừ người Nga, gây nên những bất ổn trong xã hội. Các
nước phương Tây đã lợi dụng tình hình này để tiếp tục chia rẽ người dân, kêu gọi
họ ủng hộ việc Ukraina đứng về phía Nato. Các cuộc bầu cử ở các nước châu Âu, Mỹ,
Mexico, Thái Lan, Thổ Nhĩ Kỳ được tiến hành trông có vẻ rất dân chủ ở các mức độ
khác nhau, tuy nhiên khi vận động tranh cử, những ứng viên đã dùng mọi thủ đoạn,
thông qua lời hứa hành động mang màu sắc dân túy để lôi kéo quần chúng nhân dân
ủng hộ mình thắng cử. Cách mà các nhân vật này thực hiện những cam kết trong
Chiến dịch tranh cử của họ có thể hạn chế, thậm chí đảo ngược một số đường lối
tích cực mà các quốc gia đang theo đuổi, như sự ổn định xã hội, bình đẳng giới,
bình đẳng kinh tế, tự do thương mại, sự bao dung giữa các dân tộc tôn giáo, xu
hướng hợp tác quốc tế và toàn cầu hóa. Các nhà phân tích chính trị đã cảnh báo
rằng, sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy có thể trở thành hiện tượng Chính trị
quyết định trong thập kỳ tới, không chỉ ở Mỹ hay Châu Âu mà ở khắp các nền dân
chủ phát triển.
Như vậy liệu chủ nghĩa dân túy có
xuất hiện ở Việt Nam khi mà trên thế giới nguy cơ của nó đang hiện hữu và có xu
hướng mở rộng.
Chủ nghĩa dân túy là gì? quá
trình hình thành, những biểu hiện và sự phát triển của Chủ nghĩa dân túy trên
thế giới và những đặc trưng cơ bản của Chủ nghĩa dân túy hiện nay ra sao?
Cụm từ Dân túy không phải là mới,
xa lạ, nó đã có từ xa xưa, từ cuối thế kỷ XIX, xuất hiện ở châu Âu và Mỹ thông
qua phong trào cộng sản và công nhân quốc tế ở trực tiếp ở Pháp, ở Nga và ở Mỹ.
Trước hết, ta hiểu dân túy là gì? dân ở đây nghĩa là quần chúng nhân dân, túy tức
là tinh túy, nếu như hiểu theo bên ngoài bình thường thì ta hiểu là dân túy tức
là tất cả đều vì nhân dân, đem lại những cái tinh túy nhất cho nhân dân. Tuy nhiên,
trên thực tế khi vận dụng cụm từ này vào thực tiễn thì nó không thực tế như vậy.
Có thể thấy, những người theo chủ nghĩa dân túy thì thường lấy cái dựa vào nhân
dân, dưới danh nghĩa là vì dân, để làm những việc phục vụ cho lợi ích của cá
nhân mình. Cho nên nếu nói cụm từ chủ nghĩa dân túy hay dân túy ca ngợi tốt đẹp
thực ra không phải, có thể có nhiều quan điểm khác nhau nhưng chủ nghĩa dân túy
nó có bốn đặc trưng cơ bản sau:
Đặc trưng thứ nhất chính là tìm mọi
cách để lôi kéo quần chúng đi theo, làm cho nhân dân tin, ủng hộ mình, họ sẽ có
nhiều cách thức, biện pháp khác nhau. Mục mục đích chính là nhân dân hãy tin họ
hãy nghe họ thì sẽ được cái này được cái kia.
Đặc trưng hai, những người theo chủ
nghĩa dân túy sẽ đưa ra những lời hứa sẽ giúp nhân dân làm được cái này, sẽ
giúp nhân dân cái này cái kia, nếu ủng hộ bỏ phiếu cho họ hoặc nếu đi theo họ
và những người mà không đi theo họ thì sẽ trở thành những người chống đối.
Đặc điểm thứ ba, lời phát ngôn của
người theo chủ nghĩa tân túy với hành động của họ thì không có sự thống nhất với
nhau, khi phát ngôn thì rất hay để cho người ta đi theo mình, ủng hộ mình nhưng
khi hành động triển khai thì lại không đúng như vậy.
Đặc điểm thứ tư, những người theo
chủ nghĩa Dân túy, mặc dù không muốn nhưng cũng sẽ cố gắng làm một cái gì đó để
hài lòng những người mà họ lôi kéo, ít nhất là làm cho hài lòng bước đầu. Ví dụ,
họ dựa vào tài chính của mình, họ hứa sẽ giúp đỡ cái này, cái kia để cho người
ta đi theo hoặc họ muốn thành lập một nhóm, một tổ chức cho một số người tham
gia để họ có chức tước có cái vị trí, nhưng đấy chỉ là cái dành cho quyền lợi một
nhóm người, để thực hiện cái mục đích chính của mình.
Liệu chủ nghĩa dân túy có xuất hiện
ở Việt Nam khi mà trên thế giới nguy cơ của nó đang hiện hữu và có xu hướng mở
rộng? Câu trả lời là: Không có gì là không thể. Biểu hiện của nó đó là:
Một là, một bộ phận cán bộ,
Đảng viên có vị trí, chức quyền nhất định, có biểu hiện “theo đuổi” quần chúng,
“theo đuổi” quần chúng để lôi kéo quần chúng đi theo mình ủng hộ mình trong các
cái kỳ họp, bỏ phiếu… nhất thời mà không bền vững.
Hai là, một số cán bộ Đảng
viên lợi dụng nhu cầu trực tiếp, trước mắt của nhân dân để cho họ một vài nhu cầu,
một vài quyền lợi, sau đó lôi kéo họ đi theo mình, biến họ thành công cụ của
mình để phục vụ cho mục đích của mình.
Ba là, hiện tượng rêu rao
khẩu hiệu vì nước, vì nhân dân mà hành động, nhưng khi hành động lại trái ngược
hoàn toàn, tức là lời nói với hành động việc làm là không đúng.
Bốn là, một số cá nhân và
thậm chí tổ chức có kết nối với bên ngoài, có những hành động làm bất ổn cho đất
nước. Ví dụ: kích động nhân dân hãy viết thư để đòi quyền lợi, kích động dân xuống
đường biểu tình, thậm chí còn cho tiền để người ta tham gia biểu tình…
Như vậy, ở Việt Nam chủ nghĩa Dân túy nó mới
chỉ xuất hiện dưới dạng suy nghĩ, quan điểm thông qua những lời nói và hành động
của một bộ phận cán bộ, đảng viên và một bộ phạn người thiếu hiểu biết.
Bản chất của những hiện tượng Dân
túy vừa đề cập trên đây là chủ nghĩa cơ hội, mị dân, phỉnh nịnh, lừa dối, có
tác động và hậu quả rất tiêu cực đối với xã hội, tạo cơ sở cho các thế lực phản
động chống phá, vì đó cũng là biểu hiện của tự diễn biến tự chuyển hóa. Các thế
lực thủ địch, chống đối lâu nay vẫn sử dụng chiêu bài dân chủ, nhân đạo, nhân quyền,
nhằm xóa bỏ chế độ, xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng, phủ nhận những thành quả
mà cả dân tộc đã phải đánh đổi bằng xương máu. Trong xã hội dân chủ, công bằng,
văn minh, mục tiêu mà Đảng, Nhà nước xây dựng nhất định những hiện tượng Dân
túy sẽ bị ngăn chặn đẩy lùi.
Đấu tranh ngăn ngừa và chống chủ
nghĩa dân túy xâm nhập là một quá trình bền bỉ, dài lâu, gắn bó mật thiết với
công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng, là một phần rất quan trọng của đấu tranh,
ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong
Đảng. Phải kiên trì làm công tác tư tưởng, đề cao sự phòng ngừa. Điều này đòi hỏi
sự tất yếu và cấp bách phải tăng cường lãnh đạo chỉ đạo của các cấp ủy, sự vào
cuộc của báo chí, truyền thông và sự tham gia tích cực của mỗi cán bộ, đảng
viên và nhân dân.
Mạnh Trường – Viết Thành
Tags:
